Reklama

SAMOA ZACHODNIE

Reklama

państwo na w. Oceanii, w Polinezji, zajmuje zach. część archipelagu Samoa; pow. 2,8 tys. km2; w skład S.Z. wchodzi 9 wysp (najw. Savaii – 1715 km2, Upolu – 1113 km2, Apolima, Manono), z których tylko 4 są zamieszkane; 172 tys. mieszk. (2004); stol.: Apia (na w. Upolu, którą zamieszkuje ponad 70% ludności S.Z.) 38 tys. mieszk.; j. urzędowe: samoański i angielski; jednostka monetarna: 1 tala = 100 sene; PKB na 1 mieszk. 5600 dol. (2002).

LUDNOŚĆ. Skład etniczny: 88% Samoańczyków (Polinezyjczyków), 9% Euronezyjczyków (ludność mieszana), nadto mniejszość chińska; gęstość zaludnienia 61 osób/km2; w miastach zamieszkuje 20,5% mieszk.; przeciętna dł. życia: mężczyźni – 64 lata, kobiety – 69 lat; religie: 72% protestanci (w tym 21% metodystów), 22% katolicy.

USTRÓJ: monarchia konstytucyjna, czł. bryt. Wspólnoty Narodów, z zachowanymi na mocy konstytucji z 1962 (modyfikowanej 1997) elementami plemienno-klanowej struktury władzy; parlament jednoizbowy – Zgromadzenie Ustawodawcze, 49 czł. (47 wybieranych przez Samoańczyków spośród przywódców klanów, 2 z ludności napływowej), kadencja 5-letnia; głowa państwa wybierana przez parlament na 5 lat (po śmierci sprawującego tę funkcję dożywotnio Malietoa Tanumafili II, powołanego 1962); premierem z zasady przywódca większości parlamentarnej; kraj dzieli się administracyjnie na 14 okręgów; w sprawach zagr. S. reprezentowane jest przez rząd Nowej Zelandii.

WARUNKI NATURALNE - Samoa, Wyspy Żeglarzy.

GOSPODARKA. Podstawą gospodarki rolnictwo; uprawa palmy kokosowej, kakaowca, kolokazji, bananów, kawy, tytoniu (na eksport) oraz kukurydzy, ryżu, buraków cukrowych, chlebowca, jamsu, mango, papai (dla potrzeb żywieniowych); hodowla trzody chlewnej, koni, kóz, drobiu; rybołówstwo; niewielka rola turystyki; mimo stosunkowo niskiego dochodu nar. rozwinięty system oświaty (powszechna alfabetyzacja) i opieki zdrowotnej; ponad 3000 km dróg kołowych (w tym 1/3 tzw. plantacyjnych); międzynar. lotnisko (Faleolo) i port morski w Apii; w początku lat 90. znaczne straty materialne w infrastrukturze spowodowane cyklonami, usuwane dzięki finansowej pomocy Australii, Japonii (gł. inwestor na terenie S.) i Nowej Zelandii, a także znaczącym środkom finansowym wpływającym od pracujących zagranicą Samoańczyków.

HISTORIA do 1899 Samoa, Wyspy Żeglarzy; 1899–1919 kolonia niem., następnie terytorium mandatowe Ligi Narodów w administracji Nowej Zelandii; 1929 próby zbrojnego uzyskania niepodległości; podczas II woj. świat. na w. Upolu baza lotnictwa wojskowego USA; od 1946 terytorium powiernicze ONZ, ponownie powierzone w administrację Nowej Zelandii; 1961 w powszechnym referendum ludność opowiedziała się za niepodległością; 1962 jej proklamowanie, przyjęcie nowej konstytucji, podpisanie układu o przyjaźni z Nową Zelandią; 1970 przystąpienie do bryt. Wspólnoty Narodów, 1976 do ONZ, następnie do Forum Płd. Pacyfiku i AKP (aktywny uczestnik ruchu zmierzającego do zaniechania prób z bronią jądrową na Pacyfiku); 1990 nadanie praw wyborczych kobietom; 1997 nowelizacja konstytucji, przyjęcie nazwy Samoa; 1999-2000 scenę polit. zdominowały wydarzenia związane z zamordowaniem ministra ds. prac publicznych, w czym wzięli udział dwaj inni ministrowie rządzącej Partii Obrony Praw Człowieka (skazani na dożywocie); państwo mocno uzależnione od pomocy zagranicznej, czł. ONZ, AKP, IMF/MFW.

Powiązane hasła:

FORUM POŁUDNIOWEGO PACYFIKU, SAMOA, TOKELAU, APIA, OCEANIA

Podobne hasła:

Encyklopedia Internautica
Reklama
Reklama
Reklama