tradycyjna nazwa (nadana przez Europejczyków) dawnegmu państwu ludu Ndebele (ob. płd.-zach. Zimbabwe), utworzonemu ok. 1840 wespół z plemionami Maszona i Beczuana, pod wodzą Moselekatse, a następnie (1869-93) Lobenguli; 1893 pokonane przez oddziały Brytyjskiej Kompanii Południowoafrykańskiej, która uzyskała koncesję na eksploatację kruszców i minerałów; krwawo stłumione powstanie (1896-97); 1929 włączone do Płd. Rodezji (kolonia brytyjska).
duży obszar wyżynny (Wysoki Weld) w Afryce Płd., na terytorium Zimbabwe oraz Mozambiku i Botswany; pomiędzy rz. Zambezi na płn. i Limpopo na płd., pocięty licznymi dolinami ich dopływów, na płn.-wsch. łączy się z płaskowyżem Maszona; na wsch. - góry Inyang (wys. do 2595 m), dalej opada stromym progiem ku Niz. Mozambickiej; skały krystaliczne (gł. granity), wys. 1000-1200 m; klimat podrównikowy (pora sucha od V do VIII), roślinność sawannowa przechodząca w step; rolnictwo (uprawa kukurydzy, tytoniu, orzeszków ziemn.), hodowla bydła; wydobycie rud chromu, złota, azbestu, cyny; parki nar.: Wankie, Inyanga i Matopos (hist. malowidła Buszmenów); gł. m. - Bulawayo.
MASZONA, ZULUSI, BULAWAYO