NAGANA SĘDZIEGO

w dawnym polskim prawie ziemskim instytucja służąca do kwestionowania wyroku (namiastka apelacji); strona niezadowolona z wyroku pozywała sędziego o to, iż sądził niesprawiedliwie; naganiony sędzia musiał się wstrzymać od sądzenia wszystkich spraw, gdyż podana została w wątpliwość jego cześć; aby ograniczyć n.s., które dezorganizowały pracę sądów, naganiający winien był złożyć zastaw, zw. koczem, w futrach zwierzęcych, których wartość zależała od godności naganionego sędziego (w przypadku nagany kasztelana krakowskiego składano futra gronostajowe, wojewodów - lisie); jeżeli naganiający przegrał sprawę, złożony kocz przypadał sędziemu, a wyrok w sprawie głównej nabierał mocy; jeśli zaś wygrał - sędzia tracił urząd, zwracał kocz, a naganiony wyrok zostawał uchylony.