KARTACZ

pocisk artyleryjski, szeroko stosowany od XVI do końca XIX w. do rażenia na małą odległość (do 300 m); składa się z powłoki blaszanej lub kartonowej, wypełnionej lotkami (początkowo kamienie, potem małe kulki ołowiane); podczas strzału powłoka rozpada się w przewodzie lufy, a lotki rażą cele na ok. 50 m wszerz i 300 m w głąb; wprowadzenie szrapnela i zastosowanie zapalników czasowych wyeliminowało k. z użycia.