James Bronterre (1805-64)
czartysta irlandzkiego pochodzenia, teoretyk i jeden z przywódców ruchu; walczył o powszechne prawo wyborcze dla mężczyzn i zniesienie wyborczego cenzusu majątkowego; 1839-40 więziony, po 1848 odszedł od idei czartyzmu na rzecz pokojowych działań; 1849 zał. Ligi Reform Nar., która przystąpiła do I Międzynarodówki.