ideologia polit. powstała w XIX w. dążąca do zastąpienia gospodarki kapitalistycznej takim systemem społ.-polit., w którym właścicielem większości środków produkcji będzie państwo, oraz do społeczeństwa bezklasowego; twórcami tzw. socjalizmu naukowego byli K. Marks i F. Engels. Już wówczas socjalizm rozwinął się w różnych kierunkach: lewicowym, zw. marksistowskim, dążącym do gwałtownej zmiany ustroju drogą rewolucji, oraz prawicowym, nastawiającym się raczej na powolne reformy w ramach kapitalizmu. Próbę realizacji marksistowskiej wersji socjalizmu podjęto w Rosji po rewolucji październikowej 1917, a potem w innych państwach tzw. obozu socjalistycznego po 1945. Większe lub mniejsze próby realizacji programu reformistycznego można było obserwować zwł. za rządów Partii Pracy w W. Brytanii, socjalistów w Szwecji. Najczęściej szły one w kierunku stworzenia "państwa opiekuńczego". W większości wypadków okazało się, że niełatwe jest realizowanie szlachetnych marzeń o świecie absolutnej równości i sprawiedliwości społ. Zbyt często realizacja przekształcała się w ich odwrotność.
socjalizm
Historia