wojny z lat 1912- 13; I wojna (18 X 1912-30 V 1913) - 4 państwa bałkańskie: Bułgaria, Serbia, Grecja i Czarnogóra, zawarłszy wcześniej sojusz militarny z pomocą Rosji zaatakowały Turcję w celu zaspokojenia swoich pretensji terytorialnych i wyzwolenia uciskanych przez Turków swoich pobratymców. Największy wkład w zwycięstwo sojuszników wniosła Bułgaria, której armie walczyły na gł. froncie, kierując się przez Trację na cieśniny czarnomorskie i stolicę Turcji. Wojna doprowadziła Bułgarów na przedpola Stambułu, zaś Serbom i Grekom pozwoliła zająć Macedonię; na mocy pokoju zawartego w Londynie (30 V 1913) Turcja utraciła swoje eur. posiadłości; 28 XI 1912 proklamowano niepodległość Albanii; II wojna (29 VI-10 VII 1913) toczyła się między Bułgarią a jej dotychczasowymi sprzymierzeńcami, gdyż Bułgarzy nie chcąc się zgodzić na oddanie części Macedonii Serbom i Grekom, a wierząc we własne siły, zaatakowali ich wojska w tej krainie. Przeciw Bułgarom wystąpiły teraz także Czarnogóra, Rumunia (zazdrosna o zdobycze sąsiadów) oraz pragnąca rewanżu i odzyskania swoich ziem Turcja. Bułgaria poniosła druzgocącą klęskę. Wojna została zakończona pokojem w Bukareszcie (10 VIII 1913); Bułgaria utraciła Macedonię na rzecz Serbii i Grecji, Silistrię i pd. Dobrużę (te ostatnie wzięła Rumunia), a także Adrianopol (wrócił do Turcji); największy przyrost terytorialny uzyskały: Serbia (z 48 do 88 tys. km2) i Grecja (z 64 do 120 tys. km2); w wyniku w.b. doszło do zmiany układu sił na Bałkanach, wzmocniła się pozycja Serbii i pogłębił się jej konflikt z Austro-Węgrami. Bułgaria rozgoryczona brakiem poparcia Rosji zaczęła zbliżać się do Austro-Węgier i Niemiec.
- wojny perskie, wojny między Persją...
- Bałkany, – część południowo-wschodniej...
- Dynarskie, Góry, pasmo górskie wpd. Europie,...