gromadzenie przedmiotów jednego rodzaju, według określonych kryteriów, np. dzieł sztuki, zabytków kultury materialnej, książek, druków, znaczków pocztowych, rzadkich okazów przyrody ożywionej i nieożywionej; k. może być prowadzone zarówno przez wyspecjalizowane instytucje publiczne (muzea, biblioteki, archiwa, instytuty naukowe), jak i osoby prywatne; tradycja k. sięga starożytności i wiąże się z zakładaniem skarbców w świątyniach; w okresie hellenistycznym sławne były np. zbiory Ptolemeuszów w Aleksandrii czy Attalosa I w Pergamonie; początek nowoczesnemu k. dał renesansowy mecenat artystyczny, zwłaszcza związany z rodziną Medyceuszów we Florencji i zbiorami papieskimi w Watykanie; we Francji początek zbiorom w Luwrze dała kolekcja Franciszka I w Fontainebleau, przeniesiona przez Ludwika XIV do Paryża; w Niemczech najsłynniejsza kolekcja zw. Galerią Drezdeńską powstała w XVIII w., a założycielką najw. rosyjskiej kolekcji - zbiorów Ermitażu - była Katarzyna II; w XIX w. zbiory królewskie zaczęto masowo przekształcać w galerie narodowe, pojawienie się wielkich prywatnych fortun kapitalistycznych zaowocowało m.in. zbiorami Morgana, Fricka, Rockefellera; równolegle nastąpił rozwój zjawiska określanego mianem fałszerstwa dzieł sztuki; w Polsce wielkie kolekcje stworzyli m.in. Jagiellonowie (słynny zbiór arrasów Zygmunta Augusta), Jan III Sobieski, Stanisław August Poniatowski oraz niektóre rody magnackie (Ossolińscy, Radziwiłłowie, Czartoryscy, Tarnowscy, Zamoyscy, Działyńscy); w XX w. nastąpił rozwój k. prywatnego, niesłychanie zróżnicowanego, dokumentującego zwłaszcza historię kultury materialnej i obyczajowości, od kolekcji fajek po aparaty fotograficzne, od zapałek po plakaty artystyczne, od kart do gry po stare samochody.
- STAROŻYTNICTWO, znawstwo zabytków przeszłości...
- ARCHEOLOGIA, nauka zajmująca się...
- kolekcja, (łac. collectio =...