nauka zajmująca się odkrywaniem i badaniem źródeł archeologicznych. Początki a. wywodzą się z kolekcjonerstwa zabytków, dopiero w XIX w. a. stała się metodą poznawania prehistorii (okres przed pojawieniem się źródeł pisanych) i protohistorii (dzieje społeczności, które nie wytworzyły własnych źródeł pisanych, lecz o których zachowały się informacje w źródłach innych kultur); a. zajmuje się również badaniem nowszych okresów dziejów (średniowiecze, czasy nowożytne). Badania prowadzone są przede wszystkim metodą wykopaliskową; z samego charakteru źródeł, którymi dysponują archeolodzy, wynika, że w sposób najpełniejszy udaje się rozpoznać kulturę materialną, podstawy gospodarki, różne dziedziny wytwórczości, budownictwo; badania cmentarzysk i miejsc kultu wnoszą wiele informacji o wierzeniach i kulturze duchowej dawnych grup ludzkich, z natury rzeczy jednak ten obszar aktywności człowieka jest w wielu aspektach nieuchwytny; archeolodzy podejmują też udane w wielu przypadkach próby rekonstrukcji stosunków społecznych, a nawet pewnych wydarzeń z dziejów politycznych. Pierwsze Muzeum Archeologiczne w Polsce powstało w poł. XIX w. w Krakowie (przy Akademii Umiejętności); 1874 powołanie pierwszej katedry archeologii (i historii sztuki) w Krakowie (UJ); 1918 powołanie Państwowego Grona Konserwatorów Zabytków Archeologicznych; 1920 powstanie Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie.
NADOLSKI, SADURSKA, WITKOWSKI, SAINT-GERMAIN-EN-LAYE, KARTAGINA, CHRONOLOGIA BEZWZGLĘDNA, JAKIMOWICZ, WIŚLAŃSKI, FOTOGRAMETRIA, MOHENDŻO-DARO
- archeologia, poświęcić się archeologii...
- GRECJI ARCHEOLOGIA, wraz z , oznaczającym...
- EGIPTU ARCHEOLOGIA, nauka zajmująca się...