dawny pałac królewski w Paryżu, obecnie jedno z najsłynniejszych muzeów świata (Muzeum Luwru i Muzeum Sztuki Dekoracyjnej). Najstarsza budowla w tym miejscu powstała w końcu XII w. - warowny zamek wzniesiony przez Filipa II Augusta; w 2. poł. XIV w. Karol V przebudował go na rezydencję; w XVI w. Franciszek I zastąpił dawną budowlę renesansowym pałacem, prace prowadzili: P. Lescot i J. Goujon (zach. skrzydło Cour Carrée i Wielka Sala zw. Salą Kariatyd); dzieło kontynuowała Katarzyna Medycejska (galeria łącząca z pałacem Tuileries), Henryk IV (ukończenie Małej i budowa Wielkiej Galerii wg projektu L. Métezeau i J. Ducerceau), Ludwik XIII (Pawilon de l'Horloge - J. Lemercier), Ludwik XIV (wsch. fasada ze słynną kolumnadą - wspólny projekt Le Vau, Ch.Le Bruna i C. Perraulta); na pocz. XIX w. połączono L. z Tuileries galerią płn. (Ch. Percier i P.F. Fontaine), powstał też łuk triumfalny na placu du Carrousel; za panowania Napoleona III zbudowano przy pl. Zgody dwa pawilony mieszczące zbiory sztuki: tzw. Oranżerię i Jeu de Paume; po wyburzeniu Tuileries powstała oś widokowa od L. poprzez ogrody, w kierunku Pól Elizejskich. Po przeniesieniu dworu do Wersalu (1678-80) Ludwik XIV przeznaczył L. dla sztuki (siedziba Académie Royale de Peinture et de Sculpture, salony wystawowe); 1793 w L. otwarto Muséum Central des Arts de la Republique, którego podstawą były dawne zbiory królewskie; w latach 80. XX w. przestrzeń muzealną L. powiększono o skrzydło płn., z którego wyprowadziło się (do Bercy) Ministerstwo Finansów, oraz o część podziemną pod Dziedzińcem Napoleona, do której prowadzi nowoczesna, przeszklona piramida proj. I.M. Peia. Obecnie w L. znajdują się zbiory sztuki staroż. Wschodu, Egiptu, Grecji, Rzymu, sztuki starochrześcijańskiej, franc. i europejskiego malarstwa, rysunku, rzeźby do ok. poł. XIX w.; m.in. stela z kodeksem Hammurabiego, posąg pisarza z Sakkara, Wenus z Milo, Nike z Samotraki, insygnia koronne i słynny brylant Regent, liczne rzeźby z okresu średniowiecza, Niewolnicy Michała Anioła; Mona Liza, Św. Anna Samotrzecia i Madonna wśród skał Leonarda da Vinci; Madonna kanclerza Rolin J. van Eycka, Helena Furment z dziećmi P.P. Rubensa; olbrzymia kolekcja malarstwa franc. począwszy od Piety z Villeneuve-les-Avignon po Tratwę Meduzy Th. Géricault i Panią Récamier J.L. Davida. Oddziałem L. jest Muzeum Cluny w Paryżu.
- Luwr, zbiory Luwru, być w...
- Luwr, (Louvre)
- MUZEUM LUWRU W PARYŻU, .