Reklama

MEKSYKAŃSKA LITERATURA

o istnieniu literatury w czasach prekolumbijskich świadczą spisane przez misjonarzy w XVI w. teksty Chilam-balam (księga kapłanów Majów) i epos mitologiczno-historyczny Popol Vuh (Indianin Maya-Quiché); wysoki poziom osiągnęła liryka w języku Azteków (nahuatl), w twórczości króla i poety Netzahualcóyotla (1402-72); wiele hieroglificznych kodeksów Majów pozostaje nadal nie odczytanych. Za początek l.m. w języku hiszp. uważa się Listy F. Corteza, kroniki historyczne B. Díaz del Castillo i B. de las Casas; nad l.m. XVII w. dominuje postać poetki zakonnicy Sor Juany Inéz de la Cruz (1651-95); pierwszą powieść w l.m. napisał J.J. Fernández de Lizardi (El Periquillo Sarniento, 1816), pierwszą powieść naturalistyczną wydał F. Gamboa (La Santa, 1903 - najpopularniejsza powieść w Meksyku); do pionierów powieściopisarstwa należy też I. Altamirano (Clemencia, La navidad en las montaas, El Zaroo. W duchu modernizmu i symbolizmu pisali poeci S. Díaz Mírón (1853-28), M. Gutíérrez Nájera (1859-95), A. Nervo (1870-1919). Nowy okres w prozie zaczynają tzw. powieści rewolucji meksykańskiej: Gniew M. Azueli (1916), El águila y la serpiente i La sombra del caudillo M.L. Guzmána, Tierra G. Lópeza y Fuentes. W poezji wyróżniają się R. López Velarde, C. Pellicer, J. Gorostiza (Śmierć nieskończona, 1939). Dla literatury najnowszej znaczącym wydarzeniem było ukazanie się 1955 krótkiej powieści J. Rulfo Pedro Paramo, w której przezwyciężony został nadmiernie deklaratywny, mocno zideologizowany ton epigonów "powieści rewolucji meksykańskiej" (jak L. Spota), nurt nowatorski w prozie kontynuuje C. Fuentes (Kraina najczystszego powietrza, Śmierć Artemio Cruz, Tierra Nuestra, Cristobal Nonato i in.), który wraz z poetą i eseistą O. Pazem (nagroda Nobla 1990) zdominował współczesną l.m. Nurtem bujnie rozwijającym się w ostatnich dziesięcioleciach jest literatura faktu, kontynuująca tradycje R. Pozasa, autora biografii prostego Indianina tzotzil Juan Perez Jolote (1959), który reprezentują: E. Poniatowska (Do sępów pójdę, La noche de Tlatelolco), F. Benitez (Indianie Meksyku), V. Lenero (Los Periodistas). Wśród pisarzy średniego pokolenia krytyka wyróżnia F. del Paso (autora m.in. powieści Palinuro de México i Noticias del Imperio) i poetę J.E. Pacheco.

Reklama

Powiązane hasła:

REVUELTAS, REYES, RULFO, FERNÁNDEZ DE LIZARDI José Joaquín, PAZ

Podobne hasła:

Encyklopedia Internautica
Reklama
Reklama
Reklama