(1903-04)
dramat S. Wyspiańskiego wyst. w Krakowie (1926) w reż. J. Sosnowskiego. Wydarzenia zawarte w 4 aktach rozgrywają się "na Wawelu w Noc Wielką Zmartwychwstania". W akcie I ożywione posągi wawelskie głoszą potęgę życia i miłości; w akcie II przywołana zostaje mitol. historia sprawców wojny trojańskiej - Parysa i Heleny, by uznać za ich pośrednictwem wyższość miłości i pożądania nad zasadami moralnymi; w akcie III nawiązanie do bibl. postaci Jakuba i Ezawa przypomina walkę tego pierwszego z aniołami; w IV dominuje pieśń Harfiarza zapowiadająca symboliczno-wizyjne nastanie wolności narodu. Na prekursorski charakter utworu składają się m.in. takie rozwiązania, jak wstawki liryczne, akcenty muzyczne, autonomiczna wartość didaskaliów. Tematyka A. jest dość częstym dla Wyspiańskiego połączeniem motywu odzyskania wolności z miłością, a nawet erotyką. Późniejsze inscenizacje dramatu m.in. K. Dejmka, J. Grotowskiego, K. Skuszanki.