Reklama

Bałucki Michał, pseud. Elpidon, Załęga

(1837-1901)

komediopisarz, prozaik, publicysta; uczestnik powstania styczniowego. Debiutował jako poeta w "Dzienniku Literackim" (to on jest autorem wiersza Dla chleba, znanego jako Góralu, czy ci nie żal). Na kartach powieści Przebudzenie (1864) oraz Młodzi i starzy (1866) próbował poddać radykalnej ocenie walki powstańcze i represje. Jako propagator pozytywist. haseł wystąpił w tendencyjnych powieściach Błyszczące nędze (1870), O kawał ziemi (1872), Z obozu do obozu (1874). Krytycyzm wobec rzeczywistości społ. i ograniczenie roli bohatera pozytywnego widoczne są w powieściach Pańskie dziady (1881) i Pan burmistrz z Pipidówki (1887). Snobizm galicyjskiego mieszczaństwa i arystokracji z satyr. zacięciem ukazywał w komediach: Radcy pana radcy (1871), Pracowici próżniacy (1871), Krewniaki (1879). Na stałe do klasycznego repertuaru pol. teatru weszły jego komedie humorystyczne bądź sentymentalne Grube ryby (wyst. 1881, wyd. 1900), Dom otwarty (1883) i Klub kawalerów (1911), których humorystyczny obraz mieszczaństwa i doskonale określony komizm sytuacyjny decydują o kolejnych inscenizacjach. W l. 90. pisał ostre wystąpienia na młodopolskich twórców, co spotkało się z ich krytyczną reakcją i doprowadziło do decyzji samobójstwa. Społeczeństwo Krakowa uczciło pamięć B. wystawiając mu pomnik na Plantach (1911).

Reklama

Encyklopedia Internautica
Reklama
Reklama
Reklama