(1793/94)
opera komiczna W. Bogusławskiego z muzyką J. Stefaniego, w której po raz pierwszy bohaterem sztuki są chłopi z podkrakowskiej wsi Mogiła i napadający na nich górale. Autor zerwał z obowiązującą do tej pory zasadą adaptacji wzorów obcych, osadzając akcję w realiach pol. Konflikt między Krakowiakami a Góralami był skutkiem zerwanych zaręczyn Bryndasa i Basi, którą przyrzekła mu dość przewrotnie macocha Basi Dorota, zakochana w jej narzeczonym Stachu. Spór niespodziewanie rozstrzyga na korzyść Krakowiaków ubogi student Bardos posługując się "machiną elektryczną". Utwór odczytywany był jako wyraźna aluzja do ujawniających się nastrojów przed powstaniem kościuszkowskim, do czego z całą pewnością przyczyniły się b. dynamiczne arie; po 3 przedstawieniach objęty zakazem wystawiania przez ambasadora ros. wrócił na scenę w czasie powstania; grywany i aktualizowany później jest w stałym repertuarze teatrów pol. aż do dziś.
- ŚPIEWOGRA, rodzaj utworu scenicznego...
- Bogusławski Wojciech, (1757-1829)
- STEFANI, Jan (1746-1829)