Reklama

Daniłowski Gustaw, pseud. Władysław Orwid

(1871-1927)

prozaik, publicysta, działacz polit. i oświatowy. Studiował medycynę na UJ i nauki techniczne w Charkowie, gdzie nawiązał kontakt ze środowiskiem konspiratorów polit. Ok. 1898 r. znalazł się w kręgu J. Piłsudskiego. Członek PPS od 1895 r., po zjeździe rozłamowym znalazł się we Frakcji Rewolucyjnej. W 1906 r. więziony (m.in. na Pawiaku), po uwolnieniu wyjechał na krótko za granicę. W 1909 r. w Zakopanem został członkiem Tow. Pisarzy Polskich i komisji hist. PPS. W 1914 r. wstąpił do Legionów - został kronikarzem sztabowym. W l. 1918-25 był urzędnikiem do specjalnych poruczeń przy J. Piłsudskim. Po przewrocie majowym wystąpił z PPS. Debiutował wierszami zamieszczanymi w czasopismach od 1885 r. Zasłynął jako nowelista (zbiory Nego, 1899; Dwa głosy, 1903; Fragment pamiętnika, 1906; W miłości i w boju, 1910; Epilog, 1914; Ida płacze, 1926). Jest autorem kilku silnie ideologicznych powieści współcz., podejmujących temat walki o niepodległość. Ich bohater to konspirator, bojownik (w Z minionych dni, 1902 - wzorowany na Piłsudskim) lub legionista (Tętent, 1919). D. wykorzystał znany schemat fabularny: konflikt osobistego szczęścia z obowiązkiem wobec ojczyzny; wątki polit. łączył z elementami romansu sentymentalnego. Różne postawy konspiratorów (od poświęcenia po zdradę) ukazał w Jaskółce (1907). Charakterystyczna dla powieści D. jest luźność kompozycji, w Z minionych dni spotęgowana przerywaniem narracji fragmentami lir. Jaskółka jest ciągiem epizodów, obrazów nie połączonych na zasadzie wynikania. D. wydał też zbiór liryków rel.-filoz. Poezje (1902), poemat alegor. Na wyspie (1900), powieści Maria Magdalena (1912) i Lili (1916), cykl artykułów Na trybunie (1912), wybór tekstów publicyst., prezentujących sylwetki przywódców partyjnych, pod ironicznym tyt. Bandyci z Polskiej Partii Socjalistycznej (1924) oraz własne Wspomnienia więzienne.

Reklama

Encyklopedia Internautica
Reklama
Reklama
Reklama