(1993)
zbiór reportaży R. Kapuścińskiego przedstawiający podróże autora i obraz rzeczywistości sowieckiej, cz. I w czasie potęgi imperium, cz. II w czasie jego upadku (1989-91). Oglądowi poddana jest zarówno europ. część kraju, np. Czernobyl, jak i Syberia, np. miejsca łagrów Kołyma i Workuta. Kapuścińskiego interesują różne sprawy, m.in. przyczyny konfliktów etnicznych, postawy ludzi po rozpadzie mocarstwa, ich mentalność. Na narrację składają się rozmowy lub opowiadania rejestrujące obrazy i wrażenia z podróży, opisy miejsc i osób, spotkania z politykami, ale też i własne przemyślenia autora. Fakty są na ogół tylko pretekstem do rozważań o prawidłowości lub przypadkowości zdarzeń i losów ludzi, od reportażu autor często przechodzi do eseju; do zobrazowania motywów wyborów życiowych spotykanych osób niezbędny okazuje się dłuższy monolog. Niejednorodność gatunkowa staje się atutem kompozycyjnym książki.