(1894-1980)
prozaik, dramaturg, poeta, eseista, krytyk, tłumacz. Studiował w Kijowie prawo, a zarazem był słuchaczem konserwatorium, w tym czasie w kijowskim piśmie "Pióro" publikuje swój pierwszy wiersz Lilith. Na początkowy okres twórczości I. znaczący wpływ wywarła przyjaźń z K. Szymanowskim i współpraca z kijowskim teatrem "Studya" S. Wysockiej. Współred. pisma ekspresjonistów "Zdrój" (1919-20), współzałoż. grupy poetyckiej Skamander (1920). Po wojnie redagował "Życie Literackie", "Nowiny Literackie", od 1955 r. do śmierci był red. naczelnym "Twórczości". Wielokrotny prezes lub wiceprezes ZLP, członek zarządu pol. PEN Clubu, aktywny uczestnik życia społ. i polit. PRL. Debiutował tomem poezji Oktostychy (1919) - oryginalnym na tle twórczości Skamandra dzięki wyszukanym stylizacjom, wrażliwości na malarskość oraz wirtuozerii formy (wprowadzenie asonansu fonicznego i oktostychu jako strofy). W porównaniu z estetyzmem tego tomu późniejsze Dionizje (1922) zaskakują czytelnika tonacją skrajnie ekspresjonistyczną (charakterystyczny witalizm). Postawę klasycyzującą (refleksyjność, tematyka egzystencjalna, wątki autobiograficzne) reprezentują zbiory: Powrót do Europy (1931), Lato 1932 (1933), Inne życie, Warkocz jesieni (1954), Jutro żniwa (1963). Ostatnie tomiki: Xenie i elegie (1970), Mapa pogody (1977) i Muzyka wieczorem (1980) podejmują problematykę spraw ostatecznych: trwania i przemijania. Charakteryzuje je ascetyczna prostota stylu współgrająca z ich wymową. Proza I., ukazująca swoiście pojmowany realizm połączony z elementami symbolizmu i liryzmem narracji, to m.in. powieść poetycka Zenobia Palmura (1920) z charakterystycznymi elementami baśniowymi, autobiograficzna powieść Hilary, syn buchaltera (1923) oraz realistyczna Zmowa mężczyzn (1930). Wielkim osiągnięciem prozatorskim są opowiadania: m.in. Panny z Wilka (1933, ekr. 1979, reż. A. Wajda), Brzezina (1933, ekr. 1971, reż. A. Wajda), Matka Joanna od Aniołów (1933, ekr. 1961 reż. J. Kawalerowicz), Młyn nad Utratą (1936), Stara cegielnia, Młyn nad Lutynią (1946), Opowiadania muzyczne (1971), Ogrody Srenit (1974), Noc czerwcowa. Zarudzie. Heydenreich (1976). I. jest twórcą nowoczesnej prozy hist. poruszającej problem psychologii władzy, np. Czerwone tarcze (1934), oraz ludzkiego losu z przekonaniem o istnieniu ładu moralnego Sława i chwała (t.1-3, 1956-62). Dramaty Lato w Nohant (1937), Maskarada (1939), Wesele pana Balzaka (1959) poruszają m.in. problem konfliktu moralnego artysty, który staje przed wyborem między twórczą swobodą a konkretami życia. I. jest również autorem szkiców lit. m.in. Petersburg (1976), Podróże do Włoch (1977), Podróże do Polski (1977), monografii Chopin (1949), autokomentarza Spotkania z Szymanowskim (1947), felietonów lit. Rozmowy o książkach (1961), zapisanych wrażeń z podróży Książka o Sycylii (1956), Gniazdo łabędzi (1962). Charakter autobiograficzny ma Książka moich wspomnień (1957). Laureat licznych nagród państwowych, wł. nagrody literackiej Premio Mondello, otrzymał także tytuł doktora h.c. UJ i UW.