(1924)
lit. opracowanie mitów gr. i rzym. J. Parandowskiego, opowieści dotyczących powstania świata, zjawisk przyrody oraz bogów i legendarnych bohaterów, które wywarły duży wpływ na całą światową twórczość artyst. Wśród mitów powszechnie znane są te o narodzinach świata, Prometeuszu, Dedalu i Ikarze, Hefajstosie, Heraklesie, Tezeuszu, Tantalu, Niobe, Orfeuszu i Eurydyce, Syzyfie, jabłku niezgody, pięknej Helenie, Achillesie, rodzie Labdakidów, wojnie trojańskiej. Antyczne przykłady ludzkich postaw moralnych, czynów, zachowań i uczuć nabrały symbol. znaczenia, np. Prometeusz wyraża bunt i poświęcenie jednostki dla dobra ogółu (liczne odwołania wśród bohaterów romant.). W mitach ukazane zostały cechy ludzkie, np. Hefajstos - pracowitość, Tantal - podejrzliwość, Parys - egoizm. Z mitologią związane są znaczenia wyrażeń na stałe funkcjonujących w języku potocznym, np. węzeł gordyjski - zagmatwany problem, koszula Dejaniry - cierpienie, od którego nie ma ucieczki.