(XV w.)
jedno z najznakomitszych osiągnięć pol. prozy narracyjnej późnego średniowiecza. Unikat w skali europ. Utwór fabularny przedstawiający życie Św. Rodziny. Zachowany w niekompletnej kopii z XVI w. (brak początku, zakończenia, luki w tekście), odnalezionej w Bibliotece Kapituły Grekokatolickiej w Przemyślu (stąd nazwa). R. p. jest kompilacją fragm. 4 dzieł łac. (Vita rhytmica, Historia ecclesia P. Comestora, Ewangelia, Passio Christi Jakuba de Vitry), wzbogaconą wątkami z wielu innych dzieł. Autor swobodnie traktuje wzorce - opuszcza fragmenty, poszerza tekst. Utwór składa się z 3 ksiąg podzielonych na rozdziały (tzw. czcienia lub capitula) o trójkowej kompozycji wg schematu: prolog - narracja - zakończenie. Prologi mają charakter autorskich wypowiedzi o treści rozdziałów, sposobie ujęcia tematu, źródłach wiedzy pisarza; zawierają też polemikę z potencjalnymi krytykami. Księga I opowiada dzieje Marii od zwiastowania jej narodzin Annie do małżeństwa z Józefem, księga II - od Zwiastowania do początków działalności Chrystusa, księga III - o działalności Chrystusa do momentu pasji (urywa się na rozmowie Jezusa z Piłatem). Bohaterami są przede wszystkim Maria, Józef i Chrystus. Opisom ich cnót towarzyszą pochwalne drobiazgowe opisy wyglądu. Losy Syna i Matki splatają się lub biegną równolegle. Opowieść o dziejach bohaterów jest przeplatana wątkami apokryficznymi (prorocze sny, znaki, cuda, obecność aniołów i szatanów). Żywa narracja, dialogi zbudowane z krótkich zdań, prosty, zbliżony do potocznego styl (głównie leksyka) to niewątpliwe walory dzieła. R. p. było prawdopodobnie inspiracją dla Wita Stwosza przy opracowywaniu układu ikonograficznego ołtarza z kościoła Mariackiego w Krakowie.