(1870-1918)
poeta, prozaik, dramaturg, tłumacz, działacz społ. Jeden z najpopularniejszych pisarzy Młodej Polski, nie mieszczący się w konwencji epoki. Studiował prawo na UJ (1888-94). Po uzyskaniu doktoratu kontynuował studia w Berlinie (historia i hist. sztuki). W 1895 r. zamieszkał w Warszawie - w czasopismach publikował artykuły i felietony. W 1896 otrzymał stypendium Akademii Umiejętności na wyjazd do Paryża, gdzie słuchał wykładów na Sorbonie, w Szkole Sztuk Pięknych i Collge de France oraz pracował w Bibliotece Polskiej. Odbył też podróż do Włoch i Grecji (1907). W 1900 r. ożenił się z J. Mikołajczykówną, chłopką z Bronowic - ich wesele stało się tłem dla dramatu S. Wyspiańskiego ( Wesele). R. zasłużył się dla oświaty na wsi: zakładał czytelnie, wygłaszał wykłady, organizował przedstawienia teatr. Jego dom był ośrodkiem życia kulturalnego w Bronowicach. R. wysoko cenił sztukę gr. - poświęcone jej wykłady w krakowskiej ASP przyciągały licznych słuchaczy. W sezonie 1915-16 był dyr. Teatru im. Słowackiego w Krakowie. Ten obdarzony wiedzą i kulturą lit. poeta został niesłusznie ośmieszony w anegdocie przez T. Żeleńskiego-Boya. Tworzył lirykę wyróżniającą się na tle Młodej Polski umiarem, harmonią, oszczędnością środków wyrazu. W zbiorze Poezje (1899 - wyd. z winietami S. Wyspiańskiego; wyd. rozszerz. 1901, 1909) wyrażał typowe nastroje epoki, wykorzystywał motywy antyczne (cykl sonetów Mitologie greckie) i lud. (cykl Mojej żonie). Największą popularnością cieszyły się liryki lud. - ich prostota, melodyjność są efektem świadomej stylizacji i dowodzą znakomitego opanowania warsztatu poet. przez autora. Są wśród nich prawdziwe arcydzieła, np. Oświadczyny czy Mojej żonie. Twórczość dram. R. rozpoczął od jednoaktówek (Matka, 1893). Kolejne - dłuższe - utwory opowiadały o dziejach narodu od średniowiecza (Jeńcy, 1902) po współczesność (Bodenhain, 1907). Uwieńczeniem twóczości dram. miała być trylogia Zygmunt August (1912; Królewski jedynak, Złote więzy, Ostatni) - powstał słaby literacko tekst. Próbę czasu wytrzymały 2 sztuki teatr. Zaczarowane koło (1899) i Betlejem polskie - połączenie bożonarodzeniowej szopki i elementów dramatu narod. (postacie z różnych stanów i regionów Polski oraz wydarzenia trafiające do patriotycznych uczuć widzów). Zainteresowania R. kulturą staroż. zaowocowały opowieścią Ferenike i Pejsidoros (1909), osnutą na wątku igrzysk olimpijskich, zapisem wrażeń z podróży Z greckiego świata (1910) oraz licznymi przekładami, m.in. Iliady Homera, Eneidy Wergiliusza, Amora i Psyche Apulejusza, wierszy Anakreonta, Pindara, Horacego. R. tłumaczył także lit. franc., m.in. Sawantki Moliera i Świecznik A. de Musseta.
- Rydel Lucjan, (1870-1918)
- RYDEL, Lucjan (1870-1918)
- LUCJAN, Pochodzenia łacińskiego,...