Reklama

Siedlecki Adam Grzymała, pseud. Quis, Mus, Franciszek Wierzbiński, Jan z Muranowa

(1876-1967)

krytyk lit. i teatr., prozaik, dramaturg. Studiował matematykę i nauki humanist. na UJ. Pracował w redakcji "Życia", współpracował z "Czasem" (1906- 12), a po 1918 r. z "Tygodnikiem Ilustrowanym", "Rzecząpospolitą" i "Kurierem Warszawskim", w którym zamieszczał stałe recenzje. Był współtwórcą krakowskiego Teatru Ludowego, a w 1916-18 jego dyrektorem. Jako kierownik lit. (1906-11) Teatru Miejskiego w Krakowie (późniejszy Teatr im. J. Słowackiego) preferował wielką lit. narod. (Słowacki, Wyspiański), komediopisarstwo A. Fredry, współcz. dramaturgię pol. (A. Nowaczyński, L. Rydel, H. K. Rostworowski) i obcą. W l. 1913-15 był kierownikiem lit. Teatru Rozmaitości w Warszawie. W działalności polit. po 1918 r. związany z ND. Początek okupacji przeżył w Warszawie. W 1942- 43 więziony na Pawiaku, po uwolnieniu przeniósł się do Bielan pod Grójcem. Po wojnie był wykładowcą, a następnie dyrektorem bydgoskiej Szkoły Dramatycznej (1945-48). Uhonorowany wieloma nagrodami, m.in. Złotym Wawrzynem PAL (1937) i nagrodą im. Pietrzaka (1964). Debiutował komedią Niewolnicy krwi (1899). Potem napisał jeszcze kilka nie najlepszych dramatów (np. Popas króla jegomości, 1922), ale gł. zajął się krytyką artyst. W wyraźnie subiektywnych tekstach odwoływał się zarówno do badań nauk., jak i intuicji. Twierdził, że literatura i krytyka lit. powinny utrwalać narod. odrębność. Analizę dzieła wiązał z rozważaniami o osobowości pisarza (np. Wyspiański. Cechy i elementy twórczości, 1902). Portrety artystów pozytywist. i młodopolskich zawarł w t. Niepospolici ludzie w dniu swoim powszednim (1961), Na orbicie Melpomeny (1966), Ludzie i dzieła (1967), a pisarzy i uczonych zmarłych w czasie okupacji w t. Nie pożegnani (1972). Napisał Sto jedenaście dni letargu (1965) - wspomnienia z Pawiaka. Wiele prac poświęcił teatrowi (np. Świat aktorski moich czasów, 1957). Pisał piękną, precyzyjną polszczyzną, barwnym, gawędziarskim stylem, chętnie posługiwał się anegdotą, żartem. Był także autorem nowel (m.in. Galeria moich bliźnich, 1911), powieści (m.in. Samosęki, 1924), tłumaczył z jęz. ros. (Gogola, Czechowa, Gorkiego i in.). Pośmiertnie ukazał się zbiór recenzji S. Z teatrów warszawskich 1926-39 (1971).

Reklama

Encyklopedia Internautica
Reklama
Reklama
Reklama