(1961)
powieść S. Lema, opis prób kontaktu człowieka z "myślącym oceanem", spełniającym jego najskrytsze oczekiwania, co w konsekwencji wywołuje sytuacje nieoczekiwane, nawet tragiczne. Na stacji Solaris, sztucznym obiekcie, dzieją się rzeczy niezwykłe i niczym zagadka kryminalna początkowo nieodgadnione, o których opowiada sam bohater, będący równocześnie narratorem. Zachowanie pierwszego napotkanego członka załogi, nieuchwytność drugiego i śmierć trzeciego, tajemnicze ostrzeżenia stwarzają nastrój grozy i nadają powieści charakter sensacyjno-kryminalny. Zagadkowe zachowanie współmieszkańców stacji jest wynikiem ich spotkań z niesamowitymi gośćmi i tak Kelvinowi zjawi się zmarła przed dziesięcioma laty Harey, ukochana dziewczyna, do której samobójczej śmierci przyczynił się niechcący. Dramat dwojga istot jest pochodną kontaktu z obcą świadomością w kosmosie i tylko chwilami wysuwa się na plan pierwszy, ponieważ autora interesują tak naprawdę mechanizmy rządzące procesem poznania. Równolegle z dram. tokiem zdarzeń przedstawionych biegnie w powieści ciąg informacji o planecie i jej niezwykłym oceanie. Jednym ze sposobów bezpośredniego dostarczania wiedzy czytelnikowi za pośrednictwem fikcyjnych źródeł naukowych jest narada uczestników wydarzeń, w której toku przedstawiają zebrane informacje, a czytelnik ma okazję się z nimi zapoznać i je uporządkować. W ekstremalnych warunkach kosmicznej przygody ujawniają się nowe obszary możliwości człowieka, w tym wewn. przestrzeń jego psychiki. Na motywach tej książki Lema oparł swój film A. Tarkowski (1973), wzbudzając nim szerokie zainteresowanie i dyskusje.
- Solaris 2, uniksowy, wielowatkowψ...
- PLEXUS SOLARIS, .
- SŁONECZNY SPLOT, splot trzewny ( plexus...