Reklama

Stachura Edward, pseud. Sted

(1937- 79)

poeta, prozaik, tłumacz. Ur. we Francji w rodzinie emigrantów, w 1948 wraz z rodzicami wrócił do Polski. Studiował romanistykę na KUL-u i UW. Prowadził życie trampa, dużo podróżował (Meksyk, Francja, Norwegia, Bliski Wschód). Przez kilka lat był związany z "Hybrydami". Zmarł śmiercią samobójczą. Krytycy określają jego twórczość jako "życiopisanie" - w utworach stylizował siebie (po części tworzył własną legendę), ujawniając bardziej malownicze fragmenty swojej biografii. Stworzył własną filozofię życiową, łącząc zachwyt nad życiem z silnym poczuciem jego tragizmu. Krótko przed śmiercią zdobył popularność, po śmierci stał się wręcz idolem młodych. Wykreował bohatera (swoje alter ego) - samotnego wędrowca, odrzucającego życiową stabilizację, człowieka wolnego, pełnego podziwu dla przyrody i człowieka, a zarazem lęku przed skutkami współcz. cywilizacji. Z czasem strach i poczucie wyobcowania zdominowały w twórczości S. afirmację życia. Wśród pisanych specyficznym językiem (dużo patosu, inwokacji, form litanijnych) wierszy i poematów (Dużo ognia, 1950; Przystępuję do ciebie, 1965; Po ogrodzie niech hula szarańcza, 1966; Missa pagana, 1978) szczególną uwagę zwraca Kropka nad ypsylonem (1975), obfitująca w eksperymenty i dowcipy jęz. (m.in. słynna litania wyzwisk, zaczynających się od "ty ..."). Ogromną popularność zdobyły Piosenki S. (1970), sprawiające wrażenie autentycznych opowieści o życiu. Najbardziej oryginalną częścią dorobku S. była jego proza: opowiadania Jeden dzień (1964), Falując na wietrze (1966), Się (1977), powieści Cała jaskrawość (1969) i Siekierezada albo zima leśnych ludzi (1970) oraz trudne do sklasyfikowania Wszystko jest poezja. Opowieść - rzeka (1975) i Fabula rasa. Rzecz o egoizmie (1979). Ostatnim utworem S. był napisany przed śmiercią przejmujący poemat List do pozostałych (1979). Pośmiertnie ukazało się 5-tomowe wydanie Poezji i prozy S. (1982). W 1986 r. W. Leszczyński zrealizował filmową adaptację Siekierezady.

Reklama

Encyklopedia Internautica
Reklama
Reklama
Reklama