Reklama

Stawiński Jerzy Stefan

(1921-2010)

Prozaik, scenarzysta, reżyser filmowy. Walczył w kampanii wrześniowej 1939. Żołnierz AK, uczestnik powstania warszawskiego, jeniec oflagu w Murnau (1944-45). Po wyzwoleniu przebywał we Włoszech i w Anglii, w 1947 r. wrócił do Polski. Ukończył prawo na UW. Autor powieści, opowiadań, a przede wszystkim scenariuszy filmowych. Uważany za jednego z najlepszych pol. scenarzystów. 

Reklama

Podstawą większości scenariuszy były jego utwory, m.in. opowiadanie Tajemnica maszynisty Orzechowskiego (1955) - scenariusz Człowieka na torze A. Munka, opowiadania Godzina W, Węgrzy, Kanał (1956) i Ucieczka Casalarga (1958) - scenariusze filmów Eroica A. Munka i Kanał A. Wajdy, powieść Sześć wcieleń Jana Piszczyka (1959) - scenariusz Zezowatego szczęścia A. Munka, opowiadanie I będzie miał dom (1976) - scenariusz Biletu powrotnego Cz. i E. Petelskich, powieść Młodego warszawiaka zapiski z urodzin (1977) - scenariusz Urodzin młodego warszawiaka Cz. i E. Petelskich. S. pisał także scenariusze na podstawie utworów innych pisarzy (np. Krzyżaków H. Sienkiewicza, Pocztmistrza A. Puszkina, Zabijaki I. Turgieniewa) oraz samodzielne scenariusze (np. Akcja pod Arsenałem). 

Na ich podstawie sam realizował filmy (m.in. Rozwodów nie będzie, Pingwin, Urodziny Matyldy). W utworach S. dominuje wątek wojenny, ale obecne są też inne, np. obyczajowy (powieść z życia studentów białostockiej Akademii Medycznej Herkulesy, 1953) czy morski (Nie zawijając do portu, 1970; Pamiętnik z trzech mórz i jednego oceanu, 1973). 

W jego prozie patos łączy się z groteską; kpina, szyderstwo stają się odpowiedzią na absurdalność opisywanego świata (np. cykl powieści o Janie Piszczyku: Sześć wcieleń Jana Piszczyka, 1959; Smutnych losów Jana Piszczyka ciąg dalszy, 1986; Niekłamane oblicze Jana Piszczyka, 1990). Znikają one w 13 dniach z życia emeryta (1982) - powieści o dylematach moralnych i heroicznych wyborach. S. jest także autorem 2 książek wspomnieniowych: Notatek scenarzysty (1977 i 83) oraz Sześciu wcieleń (1978).

Zmarł 12 czerwca 2010 roku w Warszawie.

Podobne hasła:

  • STAWIŃSKI, Jerzy Stefan (ur. 1921)...
  • JERZY, Pochodzenia łacińskiego,...
Encyklopedia Internautica
Reklama
Reklama
Reklama