(1748-1801)
poeta, krytyk lit., uczestnik obiadów czwartkowych. Przez całe życie związany z dworem Czartoryskich. Najważniejsze dzieło: Listy o smaku - program pol. rokoka. Temu stylowi pozostał wierny w swej twórczości. Pisał wiersze lir., piosenki, sielanki; tłumaczył powiastki Monteskiusza. W erotykach kierowanych do bliżej nieznanej Zosi ukazywał na tle sielankowej, konwencjonalnej scenerii subtelne odcienie miłości i gry kochanków. Czasem bywał frywolny. W większości wiersze te odznaczają się wytworną prostotą - nie ma w nich antycznego sztafażu czy barokowych konceptów. Pod wpływem dworu Czartoryskich w Puławach Sz. zwrócił się ku tematyce patriotycznej - poświęcił jej gorzkie liryki refleksyjne i żołnierskie pieśni miłosne (motyw pożegnania z ukochaną przed wyruszeniem na wojnę). Wykorzystał w nich wątki staropolskiej rycerskiej poezji. Pieśni zyskały dużą popularność - były drukowane w wielu zbiorkach. Najciekawsze utwory lir. Sz. to stylizacje nawiązujące do twórczości lud. i staropolskiej. Na uwagę zasługuje sprawność poety w posługiwaniu się różnymi typami strof. W swojej epoce Sz. uchodził za arbitra dobrego smaku.
- Szymanowski Józef, (1748-1801)
- SZYMANOWSKI, Józef (1748-1801)
- SZYMANOWSKI, Wacław (1895-1965)