(ur. 1945)
poeta, prozaik, eseista, krytyk lit. Członek nowofalowej grupy krakowskiej Teraz. Studiował psychologię i filozofię na UJ. W 1968-75 był asystentem w Akademii Górniczo-Hutniczej i wykładowcą w krakowskiej Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej. Redagował "Młodą Kulturę" - dodatek do "Studenta". Za podpisanie w 1976 r. listu protestacyjnego w sprawie poprawek do konstytucji został usunięty z redakcji i umieszczony na liście autorów pozbawionych prawa druku. Współtwórca "Zapisu". W 1980 r. był na stypendium w Berlinie. Od XII 1982 r. mieszka w Paryżu. Jest członkiem redakcji "Zeszytów Literackich". Wykłada na uniwersytetach w USA. Wyróżniony m.in. nagrodą Kościelskich (1975). Rozgłos przyniósł mu napisany razem z J. Kornhauserem zbiór szkiców Świat nieprzedstawiony (1974), mający charakter programu artyst., atak na pisarzy uciekających od ważnych problemów współczesności. W pierwszych tomikach (Komunikat, 1972; Sklepy mięsne, 1975) Z. realizował postulat Nowej Fali: mówić wprost o rzeczywistości. Podejrzliwy wobec języka poezji, sięga po komunikat, sprawozdanie lub ironicznie naśladuje skonwencjonalizowane formy wypowiedzi pozaliterackiej (np. instrukcję samoobrony w Próbnym alarmie). Prozaizacji służy też obfitujący w przerzutnie tok wierszy. Z poezji Z. wyłania się obraz zakłamanego, niesprawiedliwego świata i przegranego życia. T. Komunikat kończy się jednak wezwaniem ludzi do opowiedzenia się po stronie prawdy (Prawda). Spojrzenie na problemy kraju z perspektywy emigranta przynosi zmianę charakteru poezji Z. (List. Oda do wielości, 1982; Jechać do Lwowa, 1985). Dostrzeżenie związków kultury pol. z europ., z tradycją, silne odczuwanie skomplikowania świata prowadzą poetę ku rozważaniom metafizycznym, chęci zrozumienia rzeczywistości i poczuciu odpowiedzialności za nią (Oda na śmierć rzeźnika), ku poszukiwaniu uniwersalnych wartości. Zmienia się też stylistyka wierszy (skomplikowana metaforyka i symbolika, odwołanie do przeszłości). W l. 90. wydał poeta 2 tomiki wierszy: Płótno (1990) i Ziemia ognista (1994). W prozie Z. jest przede wszystkim eseistą. Także w utworach fabularnych (powieści Ciepło, zimno, 1975; Cienka kreska, 1983; opowiadania Dwa miasta, 1991) ważne jest dla niego przede wszystkim przesłanie intelektualne. W esejach (Drugi oddech, 1978; Solidarność i samotność, 1986; W cudzym pięknie, 1998) rozważania nad kulturą (zwł. literaturą) łączy z refleksją polit. W Solidarności i samotności twierdzi, że obowiązkiem pisarza jest nie tylko negowanie totalitaryzmu, ale przede wszystkim przeciwstawienie mu obrazu świata w całej jego różnorodności i złożoności, świata, w którym jest miejsce i dla solidarności, i dla samotności. W 1981 r. Z. wydał też książkę publicyst. Polen. Staat im Schatten der Sowjetunion.
- Zagajewski Adam, (ur. 1945)
- ZAGAJEWSKI, Adam (ur. 1945)
- ZAGAJEWSKI, Tadeusz (ur. 1912)