Reklama

Żeleński Tadeusz, pseud. Boy

(1874-1941)

krytyk lit. i teatralny, publicysta, tłumacz, satyryk, syn kompozytora Władysława, cioteczny brat poety K. Przerwy-Tetmajera. Studiował medycynę na UJ, specjalista w dziedzinie pediatrii, w czasie rocznego pobytu na stypendium w Paryżu zainteresował się lit. franc. Debiutował cyklem sonetów w tygodniku "Świat" (1895). Przedstawiciel krakowskiej cyganerii okresu Młodej Polski, współautor programów kabaretu Zielony Balonik, felietonista i recenzent teatralny "Kuriera Polskiego". Członek PAL (od 1933), wykładowca lit. franc. na uniwersytecie we Lwowie, rozstrzelany przez hitlerowców. Twórczość Boya składa się z wielu form i gatunków lit., sławę zdobył Słówkami (1913), jednym z 11 tomików wierszy kabaretowo-satyr. Recenzje teatr. ukazały się w 10-tomowym zbiorze Flirt z Melpomeną (1920-32). Obfita twórczość publicyst. zebrana została w 10 tomach felietonów społ.-obycz., m.in. Brewerie (1926), Dziewice konsystorskie (1929), Piekło kobiet (1930). Przemilczane fakty z biografii m.in. Mickiewicza ukazał Boy w portretach Ludzie żywi (1929) oraz Brązownicy (1930). Ż. był też autorem wybitnej książki z zakresu hist. lit. Obrachunki fredrowskie (1934), monografii Marysieńka Sobieska (1937), szkiców m.in. o Wyspiańskim, wspomnień Plotki, plotki (1927) i Znaszli ten kraj? (1931) oraz antologii poetyckiej Młoda Polska (1939). Istotne znaczenie w jego twórczości miała działalność przekładowa. Pod nazwą Biblioteka Boya ukazało się ponad 100 tomów najwybitniejszych pozycji lit. franc.: prawie cała Komedia ludzka H. Balzaka, kompletna twórczość Moliera, Pieśń o Rolandzie, dzieła m.in. B. Pascala, D. Diderota, Woltera, M. Prousta i Stendhala. Ż. opublikował też Antologię literatury francuskiej (1922), zbiór studiów Mózg i płeć (t. 1-3, 1926-28) oraz monografie Molier (1924) i Balzac (1934). Za zasługi w twórczości przekładowej został odznaczony palmami Akademii Francuskiej (1914) i krzyżem kawalerskim Legii Honorowej (1922). Wyróżniony nagrodą przyznawaną krytykom przez Polskie Towarzystwo Wydawców (1928) i nagrodą lit. m. Warszawy (1933).

Reklama

Podobne hasła:

Encyklopedia Internautica
Reklama
Reklama
Reklama