(1832-33)
najbardziej popularna i jedna z najwybitniejszych komedii A. Fredry, pożegnanie szlacheckiej Polski. Jest tym w dramacie, czym Pan Tadeusz w epice. Pierwowzór miejsca akcji: Odrzykoń k. Krosna - majątek żony pisarza. Ukazana w Z. sytuacja obiektywnie nie jest komiczna. Źródłem humoru stają się charaktery i czyny sympatycznych, ale niejednoznacznych bohaterów. Postacią, która ma rozładowywać trudne sytuacje, rozśmieszać, jest Papkin - samochwał, głupiec, ale zarazem samotny nieszczęśnik i szlachetny człowiek. Fredro po mistrzowsku posługuje się różnymi stylizacjami: barokową (Cześnik), romantyczną (Klara i Wacław), klasyczną, rokokową i barokową w kreowaniu jednej postaci (Papkin wchodzący w różne role). Pisarz parodiuje romant. motywy: spór o zamek zamienia w kłótnię o mur graniczny, przeciwnikami w bohaterskiej bitwie czyni murarzy itd. Żywa akcja, mistrzowska charakterystyka postaci i dowcipny dialog to walory tej komedii w 4 aktach wierszem. Z. została przetłum. na jęz. czes., ros., słowac., franc., niem., rum., ang. W 1957 r. A. Bohdziewicz przeniósł ją na ekran.
- zemsta, „lekcja języka polskiego”...
- ZEMSTA KRWAWA, wróżda, wendeta
- ZEMSTA LUDU, tajna organizacja zał.(...)