w mitologii staroż. Egiptu wcielenie Wielkiej Macierzy; wraz z bratem-mężem Ozyrysem i synem Horusem tworzyła naczelną triadę bóstw; czczona jako wzorowa żona i matka oraz bóstwo władające magią. Jej kult wywodzący się z Delty Nilu (najwspanialsza świątynia na wyspie File) rozpowszechnił się w całym E., a w okresie hellenistycznym (III-I w. p.n.e.) stała się gł. boginią świata śródziemnomorskiego (gr. Isis), źródłem wszelkiej siły twórczej; bóstwem ziemi, nieba, morza i świata zmarłych, utożsamianym przez Greków z Demeter, Persefoną, Ateną, Artemidą, Herą, Io; w późniejszym okresie kult I. rozszerzył się na całe imperium rzymskie. W sztuce przedstawiana z rogami krowy (jej świętego zwierzęcia) czy też z rogami księżyca i tarczą słoneczną albo podwójną koroną między nimi; z berłem lub znakiem "anh" (symbol życia), często z małym Horusem na kolanach.
- Izyda, w staroż. Egipcie główne...
- Izyda, Isis, wreligii starożytnego...
- Izydy kult, wielka bogini starożytnego...