wielkość fiz. charakteryzująca zachowanie danego ciała pod działaniem siły (m. inercjalna, inaczej bezwładna) i pod działaniem pola grawitacyjnego (m. grawitacyjna, inaczej ważka); jest współczynnikiem proporcjonalności w zależności pędu p ciała o masie m od jego prędkości v: p = mv. Identyczność m. inercjalnej i m. grawitacyjnej jest jednym z podstawowych założeń ogólnej teorii względności Einsteina, jej sprawdzenie doświadczalne potwierdziło słuszność tego założenia, stąd wyznaczenie masy ciała polega na wyznaczeniu jednej z wymienionych mas. M. INERCJALNĄ m wyznacza się z zależności m = F/a (gdzie: F - siła działająca na ciało, a - przyspieszenie, z jakim porusza się ciało pod wpływem siły F), przy czym siłę F wyznacza się na podstawie przyspieszenia, jakie nadaje ona masie wzorcowej. M. GRAWITACYJNĄ wyznacza się przez porównanie siły ciężkości (siła proporcjonalna do masy) działającej na badane ciało i ciało o masie wzorcowej w tym samym punkcie pola grawitacyjnego Ziemi, czyli przez porównanie ciężarów obu ciał. W mechanice relatywistycznej przyjmuje się, że masa ciała m jest funkcją jego prędkości v, zgodnie z zależnością: , gdzie: m0 - masa spoczynkowa ciała (jego masa zmierzona w układzie odniesienia, względem którego ciało to spoczywa), c - prędkość światła w próżni (wielkość m nazywa się często masą relatywistyczną, a różnicę między m a m0 - relatywistycznym przyrostem masy). Wg szczególnej teorii względności, między całkowitą energią obiektu fiz. E a jego masą m zachodzi związek E = mc2, gdzie c - prędkość światła w próżni (związek ten pozwala wyznaczyć masy pól fiz. - tzw. masy polowe, których energię można łatwo zmierzyć). W fizyce klasycznej obowiązuje prawo zachowania masy, zgodnie z którym masa układu izolowanego jest stała. Zgodnie z teorią grawitacji każda masa jest źródłem pola grawitacyjnego. W odróżnieniu od wielu innych wielkości (np. ciężaru, obj.) masa danego ciała nie zależy od położenia w przestrzeni (jest np. taka sama na Ziemi, jak i na Księżycu) ani od czynników zewn., takich jak ciśnienie lub gęstość ośrodka, w którym się znajduje. Za jednostkę masy, zw. kilogramem (kg), przyjęto masę wzorca wykonanego ze stopu metali i przechowywanego w Svres pod Paryżem (kilogram).
- masa, podstawowa cecha ciał...
- POWIETRZA MASA, masa atmosferyczna
- masa atomowa, atomowa masa.