minerał, odmiana braunsztynu, dwutlenek manganu MnO2; kryształy tetragonalne; srebrzystoszary, szary, szaroczarny, nieprzezroczysty o połysku metalicznym do matowego; b. kruchy; występuje w hydrotermalnych żyłach rud; gł. złoża w Rosji (Ural), na Ukrainie, w Indiach i zach. Afryce; w Polsce na Dolnym i Górnym Śląsku; stosowany jako surowiec do otrzymywania manganu oraz w przem. chem., do wyrobu szkła, farb i jako depolaryzator w ogniwie Leclanchégo (ogniwo suche).
- POŁYSK MINERAŁÓW, właściwość odbijania...
- MANGANU TLENKI, dwuskładnikowe związki...
- MANGAN, Mn, manganum