Fe, ferrum
pierwiastek chem. należący do grupy żelazowców; liczba atom. 26, masa atom. 55,847, temp. topn. 1535°C, temp. wrz. ok. 3000°C, gęstość 7,874 g/cm3; ma cztery izotopy trwałe; srebrzystoszary, kowalny i ciągliwy, ciężki metal, aktywny chem.; występuje w czterech odmianach alotropowych: ż. α (ferryt) - trwałe do temp. 768°C, ma właściwości ferromagnetyczne; ż. β - trwałe w zakresie temp. 768-910°C, paramagnetyk; w temp. 910°C powstaje odmiana ż. γ, która w temp. 1400°C przechodzi w ż. δ; chem. czyste ż. jest odporne na działanie powietrza i wilgoci, natomiast zawierające domieszki ż. techniczne pokrywa się warstwą tlenków (rdza); w przyrodzie występuje w postaci minerałów (piryt, magnetyt, hematyt, limonit, syderyt), a w stanie rodzimym stanowi ok. 90% jądra Ziemi; mikroelement występujący w organizmach roślinnych i zwierzęcych (składnik hemoglobiny, mioglobiny i cytochromów); odgrywa rolę w procesach oddychania tworząc odwracalne połączenia z tlenem; niedobór ż. w organizmie ludzkim powoduje niedokrwistość, nadmiar może wywoływać ostre lub chroniczne zatrucie (utrata przytomności, marskość wątroby, syderoza); stosowane jako gł. składnik wielu stopów (np. z węglem - stal, staliwo, żeliwo) używanych jako materiały konstrukcyjne do budowy narzędzi, środków transportu, a w związkach - do produkcji farb, materiałów ściernych, jako katalizator; czyste ż. do wyrobu pocisków; znane od czasów prehistorycznych.