(1858-1917)
socjolog i filozof franc.; prof. uniw. w Bordeaux i Sorbony; zał. i wydawca "L'Année sociologique"; zał. szkoły socjologicznej, z której wywodzili się, m.in. M. Mauss i M. Halbwachs; jeden z najw. twórców nowoczesnej socjologii; zwolennik oderwania socjologii od ogólnych, filoz. rozważań i oparcia jej na empirycznych danych i metodach nauk przyrodniczych; w Zasadach metody socjologicznej postulował traktowanie faktów społecznych jako rzeczy, tzn. badanie ich bez jakichkolwiek uprzedzeń i powziętych z góry założeń; postulował socjologiczny realizm, czyli traktowanie społeczeństwa jako rzeczywistości zewnętrznej w stosunku do jednostek, nieredukowalnej do nich i wpływającej na wszystkie aspekty ich życia (np. przez język, przyjęte metody pracy, wierzenia, obyczaje); zajmował się problematyką solidarności społecznej: wyróżnił solidarność organiczną (charakterystyczną dla społeczeństw nowoczesnych, opartą na podziale funkcji) i mechaniczną (typową dla społeczności pierwotnych, opartą na podobnych wartościach); religię i moralność traktował jako instytucje wzmacniające więź społ.; w tym kontekście prowadził także badania nad problematyką anomii i samobójstw; stworzył koncepcję człowieka rozdwojonego (homo duplex), poddanego antagonizmowi pomiędzy sferą doznań fizycznych (zmysłów, instynktów, popędów), a sferą doznań umysłowych (opartych na rozumie, moralności i religii); m.in. Elementarne formy życia religijnego. System totemiczny w Australii, Sociologie et philosophie, Pragmatisme et sociologie.
- EMIL, Pochodzenia etruskiego,...