GMINA

jednostka samorządu terytorialnego lub specjalnego (szkolna, wyznaniowa); jako jednostka samorządu terytorialnego pojawiła się w Polsce w XII w.; pod zaborami istniały gminy jednowioskowe (Prusy, Austria) i zbiorowe (zabór rosyjski), miasta tworzyły gminy miejskie; 1954 gminy zlikwidowano, zastępując je grodami i osiedlami; wprowadzona ponownie 1973 jako najniższa jednostka podziału terytorialnego na terenach wiejskich; organem samorządowym są rady gminne, wykonawczym - wójt (w gminach miejskich burmistrz lub prezydent miasta); od 1999 (na podstawie Konstytucji z 1997) gmina stanowi podstawową jednostkę samorządu terytorialnego, wykonującą zadania nie zastrzeżone dla innych jednotek tego samorządu (powiaty, województwa); jej organami pomocniczymi mogą być sołectwa (w miastach dzielnice i osiedla); interesy gmin obok jej przedstawicieli w wyższych ogniwach samorządu reprezentują na forum ogólnopolskim m.in. Związek Gmin Wiejskich, Związek Miasteczek Pol., Związek Miast Pol., Unia Metropolii Pol., Krajowy Sejmik Samorządu Terytorialnego; na podstawie nowego podziału terytorialnego kraju, wprowadzonego 1 I 1999 ilość gmin w Polsce wynosi 2489, w tym 318 gmin miejskich, 1604 wiejskich oraz 567 miejsko-wiejskich; pow. większości gmin wynosi 100 do 150 km²; powyżej 300 km² są 2 gminy, poniżej 5 km² jest 7 gmin; przeciętna liczba ludności w gminach wynosi 5 do 7,5 tys. osób; w 20 gminach przekracza 200 000 tys. (wszystkie są miastami), w 28 wynosi poniżej 2,5 tys. osób; najw. gminą w Polsce jest Warszawa-Centrum.

• GRÜN, Max von der (ur. 1926)...
• gmina, 1. jednostka samorządu...
• gmina, podstawowa jednostka...