Jan Ámos, Komeński, Comenius (1592-1670)
czeski pedagog, reformator, twórca nowożytnej pedagogiki, duchowny, nauczyciel szkół braci czeskich; pierwszy w Europie opracował projekt jednolitego systemu szkolnego dla całej ludności, bez względu na stan i płeć; zalecał nauczanie początkowe w j. ojczystym i pragnął objąć nim dzieci wszystkich warstw społecznych (łaciny miano uczyć dopiero w szkole średniej); poglądy wyłożył w dziele Wielka dydaktyka (1657); w zakresie metodologii nauczania postulował wprowadzenie podręczników przeznaczonych do nauki o rzeczach, z ilustracjami (wzorem miał tu być podręcznik T. Campanelli Orbis pictus); dyrektywy nauczania K. wyprowadzał z analizy psychiki dziecka; jego poglądy nawiązywały do filozofii F. Bacona dającej ludziom nadzieję na ujarzmienie sił przyrody; droga nauki miała zdaniem K. doprowadzić do powszechnego dobrobytu, pokoju i wolności; prześladowany przez Kościół katolicki osiedlił się w Lesznie u Rafała Leszczyńskiego, gdzie przebywał z przerwami (Elbląg, Anglia, Szwecja, Węgry) do 1655; podczas najazdu szwedzkiego przeciwnik Habsburgów i papiestwa; po spaleniu Leszna przez wojska pol. na pozostałą część życia osiedlił się w Amsterdamie.
COMENIUS Jan Ámos, KOMEŃSKI, POGLĄDOWOŚCI ZASADA, KLASOWO-LEKCYJNY SYSTEM NAUCZANIA, POLSKA. OŚWIATA
- PEDAGOGIKA, wiedza teoretyczna i...
- VIVES, Juan Luis (1492-1540)...
- BRACIA CZESCY, ruch społ.-rel. zainicjowany...