kraj urodzenia, pochodzenia, przodków ("ojców"), z którym człowiek identyfikuje się poprzez język, tradycję kulturową i obszar terytorialny; zamieszkany przez współrodaków (dla których pojęcie to znaczy mniej więcej to samo); koncepcja o. powstała w okresie Rewolucji Francuskiej i w romantyzmie, w Polsce kreowała ją idea Konstytucji 3 Maja oraz powstań przeciw zaborcom; pojęcie o. było nadużywane przez systemy totalitarne ("ojczyzna socjalistyczna" komunistów, państwo rasowe nazistów), imperia kolonialne i religie (państwa muzułmańskie); obecnie na skutek upadku imperiów kolonialnych i ruchu separatystycznego mniejszości narodowych, regionów historycznych i ziem pogranicza, idea o., rozumianej jako państwo, traci na znaczeniu.
OJCZYZNA
Nauki społeczne i humanistyka