forma represji wobec różnych środowisk społ., walki z przeciwnikami polit. (realnymi bądź wyimaginowanymi) i ich izolacji bądź likwidacji stosowana w Polsce przez organy władzy komunistycznej z różnym, zależnym od sytuacji wewn. i międzynar. nasileniem; największe nasilenie procesów przypada na lata 1949-53 (większość na podstwie sfabrykowanych dowodów i wymuszonych zeznań). Po 1956 kierownictwo PZPR publicznie potwierdziło przypadki "łamania socjalistycznej praworządności w okresie stalinowskim" i wiele ofiar p.p. wypuszczono z więzień i zrehabilitowano (także pośmiertnie). Po 1956 represyjność systemu komunistycznego osłabła, niemniej do p.p. dochodziło, ilekroć w kraju następowały niepokoje społ., strajki i in. napięcia (po wypadkach poznańskich 1956, demonstracjach studenckich marca 1968, grudniowych rozruchach na Wybrzeżu w 1970, protestach robotniczych czerwca 1976, po protestach przeciw wprowadzeniu stanu wojennego 1981); także rosnąca od lat 60. aktywność środowisk opozycji przyniosła w konsekwencji kilka p.p. (m.in. 1965 proces J. Kuronia i K. Modzelewskiego, 1970 tzw. taterników, 1971 czł. organizacji Ruch, 1982 i 1986 czł. kierownictwa KPN z L. Moczulskim, 1984 czł. KOR z J. Kuroniem i A. Michnikiem, 1985 przywódcy podziemia "solidarnościowego" W. Frasyniuka).
PROCESY POLITYCZNE W POLSCE 1944-89
Nauki społeczne i humanistyka