pogląd o biologicznej nierówności ras ludzkich, wywodzący się z antropologicznych koncepcji J.A. Gobineau; w skrajnej postaci realizowanej przez hitleryzm uzasadniał ludobójstwo gł. Żydów, Cyganów i Słowian jako "podludzi"; w obecnej formie głosi gł. ewolucyjne zapóźnienie ras "kolorowych" (np. "czarnej") wobec rasy "białej", ale występuje też odwrotnie wśród Arabów, Murzynów czy Azjatów wyznających dominację swych ras; r. nie ma żadnych podstaw naukowych ani empirycznych, pomija ekon.-społ. podłoże różnic i służy gł. celom polit. grup ekstremistów; potępiony 1948 w Deklaracji Praw Człowieka ONZ, 1975 przez Zgromadzenie Ogólne ONZ, przez UNESCO i in. organizacje.
ROSENBERG, GOBINEAU, NAZIZM, BRANDO Marlon, ANTYSEMITYZM, BOAS Franz, LAPOUGE, WÄSTBERG, NORYMBERSKIE USTAWY, NÉGRITUDE