kierunek mistyczny w islamie; termin pochodzi od zniekształconego arab. słowa tasawwuf = wełna, z której włosienicę wkładali mistycy i asceci arabscy; na powstanie s. miał wpływ przykład ascetów chrześc.; do tradycyjnych technik i dyscyplin mistyków sufiści dołączali własne praktyki, np. recytacje boskich imion (jak mantry) czy ekstatyczny taniec (derwisze), które miały prowadzić do ekstazy i mistycznego połączenia z Bogiem; gł. dogmat s. - bezgraniczna ufność Bogu i przeznaczeniu - wywarły duży wpływ na islam, kształtując to, co jest zw. muzułmańskim fatalizmem; s. wprowadził do islamu naukę o świętych, proroka Mahometa obdarzył świętością niemal boską. Początkowo traktowany przez ortodoksję bardzo podejrzliwie, s. dzięki dziełom al-Gazalego został przez nią wchłonięty, a nauka o mistycznej miłości do Boga jako najlepszej drodze do jego poznania i zjednoczenia się z nim, rozwinięta w dziełach ibn Arabiego, wpłynęła na średniow. myśl chrześc.; s. wywarł duży wpływ na lit. arabską, perską i turecką (Dżalaluddin Rumi, Dżami).
- mistycyzm, (gr. mystikós = tajemniczy),...