forma powoływania organów przedstawicielskich przez wyborców w drodze głosowania; przez wieki ukształtowały się pewne podstawowe demokratyczne zasady prawa wyborczego, zawarte zwykle w konstytucji; w w większości krajów o ustabilizowanej demokracji (także w Polsce) są to: zasada powszechności (oznacza ona, iż czynne prawo wyborcze przysługuje każdemu pełnoletniemu obywatelowi, który nie został ubezwłasnowolniony lub pozbawiony praw publicznych lub wyborczych), równości (polegająca na przyznaniu każdemu wyborcy jednego głosu oraz nadaniu wszystkim głosom jednakowej siły), bezpośredniości (wyborcy głosują bezpośrednio na kandydatów, którzy w wyniku wyborów otrzymują mandat) oraz tajności (zapewnia ona swobodę wyrażenia woli przez wyborców w sposób ukryty przez osobami trzecimi). W zależności od sposobu ustalania wyników rozróżnia się system większościowy (większość względna, bezwzględna, proporcjonalna, kwalifikowana), w którym kandydat musi uzyskać więcej głosów niż pozostali, oraz system proporcjonalny, w którym dokonuje się rozdziału mandatów między partie polityczne w okręgach wielomandatowych w sposób proporcjonalny do odsetka uzyskanych przez nie głosów, przy czym proporcjonalność nie jest tutaj rozumiana jako prosta zależność matematyczna, przykładowo bowiem w okręgu 8-mandatowym nie da się wyliczyć absolutnie "sprawiedliwie" ilości uzyskanych mandatów, jeśli partii w uczestniczących w wyborach jest np. 5, odsetek uzyskanych głosów jest zbliżony; metody ustalania wyników wyborów są skomplikowane matematycznie, istnieje ich ok. 300, często stosuje się ich przemieszanie, w systemie proporcjonalnym do najbardziej znanych należą system tzw. największej reszty, system największej średniej, systemy Hare'a, Burkliego, Hagenbacha-Bischoffa, Niemeyera, d'Hondta (stosowany w Polsce w wyborach parlamentarnych 1993 i 1997), Saint-Lague’a (przyjęty w ordynacji wyborczej do Sejmu RP na 2001). W Polsce odbywane co 4 lata; ilość okręgów do sejmu 52, do senatu 41 (w wyborach 1997); w wyborach 2001 nastąpi dostosowanie ich liczby do nowego podziału terytorialnego kraju.
- wybory, forma powoływania obywateli...
- THESMOPHÓRIA, .
- PRAWYBORY, wstępne wybory w decydujące...