ekskomunika
wykluczenie ze wspólnoty kościelnej tego, kto ciężko przeciw niej wykroczył; całkowite (tylko za herezję i schizmę) lub stosowane jako kara poprawcza (ekskomunika), na mocy której przestępca może być wykluczony z uczestnictwa w liturgii, sakramentach i in. W średniowieczu nadużywana i obciążona decyzjami polit., współcz. - o ograniczonym znaczeniu. K., znana już w Starym Testamencie, w judaizmie synagogalnym przybrała postać formalnej metody wychowawczej (stopniowe i odraczane wyłączanie).
ANATEMA, JERZY Z PODIEBRADU, ORZECHOWSKI, EKSKOMUNIKA