repertuar śpiewów liturg. Kościoła rz.kat. ukształtowany w początku VIII w., przekazany w rękopisach z IX w. Nazwa pochodzi z około 770 i pierwotnie oznaczała "śpiew rzymski" (cantus romanus), na który składały się skodyfikowane śpiewy pochodzące m.in. z muzyki syryjskiej, bizantyjskiej, gr. i muzyki synagogalnej. Wprowadzenie precyzyjnego zapisu
w X w. miało ważne znaczenie dla ujednolicenia i dalszego rozwoju ch.g.; reformy unifikujące przeprowadzali cystersi, dominikanie, kartuzi, norbertanie, karmelici i franciszkanie. W ch.g. śpiewy są wyłącznie jednogłosowe, wykonywane przez głosy męskie. Z biegiem czasu ch.g. rozwijał się i podlegał zmianom, został wyrugowany z liturgii wraz z łaciną i zastąpiony tłumaczeniami w jęz. narod., co spowodowało zatracenie nierozerwalnego związku muzyki i słowa w dawnym ch.g. Obecnie tylko niektóre zakony, np. benedyktyni, śpiewają ch.g. zgodnie z dawnymi tradycjami. Zob. też antyfona.
- GREGORIAŃSKI CHORAŁ, rzymski chorał
- chorał gregoriański, jednogłosowy śpiew...
- CHORAŁ GREGORIAŃSKI, jednogłosowe śpiewy...