stanowią fundament życia moralnego człowieka. C. dzielimy na naturalne (kardynalne) i nadprzyrodzone (ewangeliczne). C. kardynalne, zakorzenione w naturze człowieka, rozwijają się przez stałe ćwiczenie, stanowią obronę przed złem, doskonalą charakter człowieka, jest ich cztery: roztropność, sprawiedliwość, męstwo, umiarkowanie, np. c. męstwa kształtowana jest w lit. przez Achillesa i Hektora, rycerzy z Iliady Homera; przez Rolanda, rycerza chrześc. z franc. eposu; rycerzy kresowych z Trylogii H. Sienkiewicza, gen. Bema z rapsodu C. Norwida, w Pieśniach J. Kochanowski czyni c. przedmiotem sentencji: "Cnota skarb wieczny; cnota klejnot drogi; cnota mój kompas; cnotę miłuj, bo tym państwa stoją", A. Mickiewicz przywołuje ją w Pieśni filaretów: "Ojczyzna, nauka i cnota". C. ewangeliczne w sensie biblijnym Boskie, udzielone człowiekowi przez Boga, to wiara, nadzieja i miłość; w nich i przez nie Bóg sprawia, że człowiek zdolny jest do wolnego uczestniczenia w życiu z Bogiem, np. c. miłości, pielęgnowana jako łaska "wlana", o której czytamy w Pieśni nad pieśniami z ST; w hymnie św. Pawła z NT [1 Kor 1, 13].
- pasy cnoty, nazwa różnych urządzeń...
- Pieśń o cnocie, ( Pieśń XII z księgi...
- cnota, „przezwisko katechety”...