(106-43 p.n.e.)
rzym. mąż stanu, wybitny mówca i filozof, zwolennik ideałów republikańskich, przeciwnik Katyliny i Antoniusza; przyczynił się do spopularyzowania gr. myśli filoz. w Rzymie; w teorii poznania przyjmował sceptycyzm średniej Akademii Platońskiej, w etyce przychylał się do stoicyzmu. Świetny mówca, po którym zachowało się 58 zapisanych wystąpień, m.in. Przeciw Werresowi (5), Przeciw Katylinie (4), Przeciw Antoniuszowi (14, zwane Filipikami) i W obronie poety Archiasza. Zagadnienia teorii wymowy ujął w pismach: Brutus, Mówca i O mówcy; znane są również traktaty filoz. C.: Rozprawy tuskulańskie, O powinnościach, O najwyższym dobru i złu, Rozprawy akademickie, O naturze bogów, Kato W., czyli Rozmowa o starości, Deliusz, czyli Rozmowa o Przyjaźni, Paradoksy stoickie, problemy ustroju państwowego rozważał w dziele O rzeczypospolitej. W bogatej korespondencji zachowało się wiele informacji o nim samym, ludziach i epoce. Styl jego pism stał się obowiązującym wzorcem dla wykształconych ludzi renesansu.