(mit. gr.)
synowie Uranosa i Gai, jednoocy olbrzymi odznaczający się zręcznością i siłą rąk. Uwięzieni w Tartarze przez ojca, uwolnieni przez Zeusa pomagali mu w pokonaniu Kronosa i gigantów. W Odysei Homera są pełnymi okrucieństwa mieszkańcami jaskiń na Sycylii; z uwagi na ogromna siłę c. przypisywano wzniesienie na terenie Argolidy budowli z potężnych bloków skalnych (cyklopowe mury); w poezji aleksandryjskiej (III - I w. p.n.e) występują jako pomocnicy Hefajstosa, pracujący w jego kuźniach.