1) pojęcie odnoszące się do wielu dziedzin sztuki używane w lit., muzyce, plastyce jako elementy poetyki nieokreśloności, które można znaleźć już w starożytności (Platon). W średniowieczu rozwinęła się teoria alegoryzmu, wg której Pismo św. oraz poezję i sztuki piękne można było rozumieć na cztery sposoby - jako wykład dosłowny, alegoryczny, moralny, mistyczny - teorię tę rozwinęli m.in. św. Augustyn, św. Tomasz, św. Hieronim, a spopularyzował Dante w Boskiej Komedii. W renesansie zaistniała kategoria filoz. "stawania się", której przykłady znajdujemy w metaestetycznych treściach dzieł malarskich, np. Miłości ziemskiej i niebiańskiej Tycjana czy Melancholii Drera w słynnej kategorii "sfumato" Leonarda da Vinci oraz renesansowej kategorii "non finito" - dzieł z zamiaru nieukończonych; 2) w sztuce baroku dynamika dążąca do nieokreśloności formy; gra pełni - pustki, światła - cienia, elastyczność linii, zmiana punktu widzenia, barokowa iluzja; 3) współcz. świadoma koncepcja d.o. pojawiła się w symbolizmie w poezji P. Verlaine’a, a jeszcze bardziej S. Mallarmgo. Współczesna klasyfikacja i poetyka d.o. określają dzieło w ruchu (np. nieukończona Księga Mallarmgo). Do utworów ruchomych należą ruchome kompozycje abstrakcyjnego malarstwa B. Numari, powieść J. Cortazara Gra w klasy; dzieło do swobodnej interpretacji, otwierające różne możliwości, mające zdolności formotwórcze (np. utwory muzyczne: Sekwencja Beria, Klavierstck XI Stockhausena, Mobilne i Scambi Pousseura). D.o. jest też każde dzieło rodzące zdolność relacji, z których odbiorca musi wybrać i odkryć w akcie percepcji istotne znaczenie. Odbiorca jest zmuszany do teoretycznej, intelektualnej współpracy z autorem. Taki mechanizm d.o. znajdujemy w wielu utworach współcz., m.in. w utworach F. Kafki, P. Valry’ego, w Ulissesie J. Joyce’a, Ferdydurke W. Gombrowicza; poetykę niejednoznaczności znajdujemy również w dramatach B. Brechta; d.o. jest też każde inne dzieło otwierające możliwość nieskończenie wielu interpretacji.
- kompozycja dzieła literackiego, (łac. compositio =...
- budowa dzieła filmowego, film - jedna z form audiowizualnych,...
- ANTYLE, grupa wysp na , ciągnących...