1) Teorie dzieła dopuszczają różne koncepcje, np. mimetyczną ( mimetyzm) jako sztukę odzwierciedlającą naturę ( realizm, naturalizm) lub deformującą naturę, dopuszczane już wg koncepcji starożytnych (np. Arystotelesa). Znane są także koncepcje wykorzystujące rzeczywiste możliwości człowieka, np. gest ręki ( kaligrafia, action painting), lub możliwości technologiczne (sztuka kinetyczna, sztuka multimedialna) oraz koncepcje abstrakcyjne, nieodtwarzające ( abstrakcyjna sztuka). Koncepcje psychologiczne wskazują na fakt istnienia dzieła jako "przedłużenia myśli i przeżyć twórcy". R. Ingarden i teorie fenomenologiczne określają dz.sz. jako przedmiot wytworzony dzięki intencji artysty, przetwarzającego materię, która stanowi podstawę dzieła. Znaczenia te nie muszą być w pełni jasne i dopowiedziane, mogą zawierać miejsca potencjalnie niedookreślone lub treści symboliczne, znakowe, wielowątkowe, które nabierają sensów i są
odczytywane w procesie odbioru dzieła. 2) W ujęciu estetycznym przedmiot, fakt artystyczny zdolny wywołać przeżycie estetyczne (wzruszenie, zachwyt, zdziwienie). Estetyka wskazuje na różne aspekty istnienia dzieła: ontologiczny (istnienie), semiotyczny (znaczenie), aksjologiczny (wartości) i rozróżnia przedmiot dzieła sztuki od percepcji dzieła. Sposób kształtowania materii artystycznej określają wartości artystyczne, a w procesie odbioru powstają wartości estetyczne. W ujęciu estetyki przedmiot dzieła sztuki to np. przedmiot obrazu, przedmiot grafiki, przedmiot rzeźby, przedmiot fotografii, przedmiot literatury itp.; fakt artystyczny (np. spektakl, widowisko) oraz fakt artystyczny wyodrębniony czasowo (np. muzyka) lub przestrzennie (np. environment) czy efemerycznie, a także byt niezależny w określonej formie i strukturze. Współcześnie następuje zacieranie granic gatunkowych i zróżnicowanie estetyki. 3) Praktyka i krytyka artystyczna ponadto odróżniają przedmiot gotowy, obiekt (formę specjalnie przygotowaną, często o cechach hermetycznych), artefakt (sytuację ujawniającą szczególny sens prezentacji), szeroko rozumiane przedstawienie, happening, performance.
- dzieło, zrobić przekład dzieła...
- KLASYCZNE DZIEŁO, określenie dzieła sztuki...
- dzieło otwarte, 1) pojęcie odnoszące...