(1853-90)
malarz holenderski, przedstawiciel postimpresjonizmu. Tworzył we Francji. Malarstwem zajął się mając prawie 30 lat, początkowo rysował, studiował perspektywę i anatomię, kopiował dzieła Milleta. W 1881 z przyjacielem van Rappem malował pierwsze portrety i pejzaże. Dzięki bratu Tho, który był jego przyjacielem i doradcą w sprawach artystycznych oraz pomocnikiem w życiu, poznał prace impresjonistów. W 1888 r. wyjechał na południe Francji do Arles, marząc o założeniu wspólnoty artystów; m.in. zaprosił P. Gauguina. W czasie pobytu w Arles wykonał wiele portretów sąsiadów, chłopów, przyjaciół, znajomych - często traktując je jako podziękowanie lub spłatę długu. Modeli traktował z szacunkiem, portrety stanowiły głębokie studium psychologiczne; modelował bezpośrednimi liniami (np. Portret Josepha Roulin, Portret Armanda Roulin, Portret "ojca" Tanguy). Prace z tego okresu wyróżniała kolorystyka: barwy żywe, czyste, ostre. W maju 1890 r. chory v.G. zamieszkał w Auvers-sur-Oise pod opieką doktora Gacheta, miłośnika sztuki; powstał wtedy np. Kościół w Auvers. Podczas 2 ostatnich miesięcy życia gorączkowo malował (stworzył 70 prac), a pod wpływem kolejnej depresji popełnił samobójstwo. Najważniejszą twórczą spuścizną v.G. są portrety, autoportrety, pejzaże (zawsze malowane w przestrzeni), wnętrza i martwe natury. W martwych naturach próbował eksperymentów technicznych (kilka wersji Słoneczników), które później przenosił do innych obrazów. W Arles powstały też ważne prace artysty o tematyce społ. (Jedzący ziemniaki), pod wpływem Gauguina i Toulouse-Lautreca malowane wyraźnymi plamami barwnymi (Sala taneczna Arles, Autoportret za sztalugą, kilka wersji własnego pokoju). Jego prace są przesycone emocjami (Most w Arles, Nocna kawiarnia w Arles, Autoportret z zabandażowanym uchem), a w okresie nasilania się choroby wzrastało też napięcie dramatyczne w jego obrazach (Gwiaździsta noc, Droga z cyprysami i gwiazdą, Pole pod burzliwym niebem). V.G. malował swobodnie kładąc farbę, stosował czyste żywe barwy; kontrasty tworzył za pomocą kolorów dopełniających, tony nie mieszają się ze sobą; zaznaczał kontury; często jego prace przypominają szkice. Inspirowały go koncepcje przestrzeni bez perspektywy - z rycin i szkiców jap. Prekursor ruchów ekspresjonistycznych XX w., wprowadził realizm optyczny stosując instynktownie naukowe koncepcje Seurata; niektóre jego prace tworzą abstrakcyjne kompozycje barwy i formy.
- Gogh Vincent van, (1853-1890)
- GOGH, Theo van (1957-2004)
- GOGH, Vincent van (1853-90)...