Vincent van (1853-90)
malarz holenderski, wielka indywidualność artystyczna. W młodości pracował w salonie Goupila handlującego dziełami sztuki w Hadze, Londynie i Paryżu; potem przez kilka miesięcy przebywał w Anglii, gdzie był nauczycielem i asystentem pastora. Następnie podjął studia teologiczne, rzucił je i jako misjonarz wyjechał do belgijskiego okręgu górniczego Borinage. Działalność misyjną musiał porzucić na skutek konfliktu z władzami kościelnymi. Załamany psychicznie kolejnym niepowodzeniem zwrócił się ku malarstwu (pierwsze prace powstały w Borinage, gł. rysunki węglem i akwarele przedstawiające górników i tamtejsze pejzaże). Korzystał z rad zaprzyjaźnionych malarzy (A.v. Rappard, A. Mauve), studiował malarstwo w Brukseli i Antwerpii. W początkowym okresie twórczości malował krajobrazy i kompozycje figuralne z życia brabanckich chłopów: Jedzący kartofle, Warsztat tkacki, w ciemnej gamie barwnej, wzorowane na mistrzach holenderskich XVII w. i realistach XIX w. (J.F. Millet, J. Breton). Po poznaniu dzieł Rubensa i japońskich drzeworytów (w czasie studiów w Antwerpii) rozjaśnił barwy palety; jego sztuka uległa jeszcze większej przemianie po zetknięciu się z impresjonistami w Paryżu (1886-88). Z okresu paryskiego pochodzi ponad 200 obrazów, o lekkiej szkicowej kresce, w jasnych kolorach, w technice puentylizmu; są to widoki Paryża i z okolic Asnieres, portrety, kwiaty i martwe natury (m.in. Buty, Pere Tanguy, Autoportret przy sztalugach). W 1888 wyjechał do Arles, gdzie zamierzał utworzyć ośrodek artystów; pomysłu tego nie udało mu się wprowadzić w życie, ale tam ukształtował się w pełni jego styl malarski (przewaga ulubionych żółtych kolorów, impastowa faktura, deformacja, ekspresja), powstały m.in. Nocna kawiarnia, Dom van Gogha, Most w Arles, kilka wersji Słoneczników. Równocześnie nasila się psychiczne załamanie artysty; po kłótni z Gauguinem w przystępie szału zostaje umieszczony w zakładzie dla umysłowo chorych, ale maluje dalej, powstają kolejne arcydzieła: Listonosz Roulin, Pole z cyprysami, pejzaże nadmorskie, Kościół w Auvers. W ostatnich 2 miesiącach życia namalował 70 obrazów, gł. pejzaży, a także portrety dr. Gacheta i jego rodziny. W lipcu 1890 popełnił samobójstwo. Swą niepowtarzalną twórczością oddziałał silnie na wielu artystów XX w., zwłaszcza na fowistów i ekspresjonistów niemieckich.
JAWLENSKY, AUTOPORTRET, GOGH, PEJZAŻ, HOKUSAI, HOLANDII SZTUKA, TATE GALLERY, BIENNALE W WENECJI, FOWIZM, AMSTERDAM
- GOGH, Theo van (1957-2004)
- van Gogha zespół, swoista forma płodności...
- Gogh Vincent van, (1853-90)