(historia + gr. grphó = piszę)
pisarstwo hist. odtwarzające przeszłość, początkowo służące szukaniu wzorców postępowania, uświetnianiu czynów nazywane h. pragmatyczną, wGrecji uprawiał ją m.in. Herodot, wRzymie Tacyt. H. średniowieczna podporządkowana została wEuropie teologii, chrześcijańska wizja świata określiła sposób liczenia czasu na przed ipo urodzeniu Chrystusa. Od XI w. coraz bardziej różnicowały się rodzaje h., obok roczników pojawiły się kroniki, opisy czynów tzw. gesta, pamiętniki, biografie ihagiografie, wPolsce były to m.in. Żywot św. Wojciecha św. Bruna zKwerfurtu, Kronika Anonima zw. Gallem, Kronika polska Wincentego zw. Kadłubkiem, Roczniki J. Długosza. Od XV w. wh. zaczęto stosować krytycyzm wobec źródeł, aod XVIII włączono filozofię, dominująca stała się idea historyzmu, autorem nowoczesnego zapisu dziejów polskich jest A. Naruszewicz: Historia narodu polskiego. Przez cały czas zaborów h. polska miała na celu umacnianie narodowej świadomości niezależnie od stworzonych podziałów, ideę tę realizował m.in. J. Lelewel. Wiek XX sprzyja profesjonalizacji badań izapisów, po odzyskaniu wolności w1918 rozwijają się nowe dyscypliny, m.in. historia kultury, zahamowaniem jest czas II wojny, apierwsze dziesięciolecie powojenne dużym ograniczeniem. Duże znaczenie dla poznania najnowszej historii Polski miały również prace prowadzone na emigracji zarówno przez badaczy, jak iinstytucje. Wśród czasopism ważnych dla tej dziedziny badań ipisarstwa popularne obecnie są m.in. "Kwartalnik Historyczny", "Przegląd Historyczny", "Roczniki Historyczne". Zob. też dziejopisarstwo.
- historiografia, dziejopisarstwo, piśmiennictwo...
- HISTORIOGRAFIA, dyscyplina naukowa zajmująca...
- HISTORIA SZTUKI, początkowo piśmiennictwo...